Thu gom rác bằng bao bì có mã QR ở Việt Nam bằng phần mềm Grac và ứng dụng Grac.
Mã QR trong hệ thống quản lý chất thải | Cách sử dụng mã QR để tối ưu hóa việc thu gom rác thải, Thu gom rác bằng túi có mã QR
Ngày 10/1/2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT về quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường (Thông tư 02). Thông tư nêu rõ Chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) được phân thành ba loại: Loại một có khả năng sử dụng tái chế, loại hai chất thải thực phẩm, loại ba chất loại sinh hoạt khác. Hộ dân, đơn vị sản xuất thải ra loại chất thải thực phẩm và loại chất thải sinh hoạt khác phải chi trả giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý thông qua việc mua túi đựng chất thải sau phân loại.
Trên thế giới Mã QR có thể được sử dụng để tối ưu hóa việc thu gom rác thải theo hai cách chính:
1. Theo dõi việc thu gom rác: Cơ quan Thành phố/Nhà nước có thể gán một mã QR cho mỗi hộ gia đình. Mã QR này có thể được mã hóa với một định danh duy nhất (mã số) hoặc một URL duy nhất. Khi quét, mã QR sẽ tạo một mục trong cơ sở dữ liệu trực tuyến. Nó sẽ bao gồm chi tiết như thời gian, ngày và số nhà.
2. Phân loại rác tại nguồn thông qua các trung tâm thu gom được kích hoạt bằng mã QR: Cơ quan Thành phố/Nhà nước có thể sắp xếp ‘Điểm thu gom rác’ trên các con đường. Hoặc họ cũng có thể yêu cầu phải có những điểm như vậy trong các tòa nhà chung cư lớn. Những điểm thu gom rác này nên có hai cửa. Cửa đầu tiên sẽ thu gom rác thức ăn và cửa thứ hai sẽ thu gom các loại rác khác.
Các bao bì rác có thể được in với mã QR, khi quét mã QR này, máy quét sẽ nhận biết loại rác và mở cửa tương ứng để thu gom rác. Điều này giúp tối ưu hóa việc phân loại rác và thu gom rác một cách hiệu quả hơn.
Việc thu gom rác bằng túi đựng rác có thể hiệu quả nếu được quản lý đúng cách. Tuy nhiên, có một số điều cần xem xét:
1. Giảm lượng rác: Sử dụng túi đựng rác có thể giúp giảm lượng rác trên đất liền và trong đại dương. Tuy nhiên, việc này cũng có thể tạo ra vấn đề về ô nhiễm nhựa nếu không được quản lý đúng cách.
2. Phân loại rác: Một số quốc gia đã sử dụng túi để phân loại rác. Ví dụ, ở một thị trấn vừa và nhỏ ở miền Nam Ý (Altamura, 70,775 người vào tháng 12 năm 2018), chính quyền địa phương đã yêu cầu một nghiên cứu học thuật sơ bộ để điều tra thói quen của người dân trong việc sản xuất và quản lý rác tái chế tại nhà và đánh giá các tác động logistic và môi trường tiềm năng của hệ thống quản lý MSW mới được áp dụng.
3. Hiệu quả kinh tế và kỹ thuật. Một số nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả kinh tế và kỹ thuật của việc thu gom rác bằng túi. Tuy nhiên, một số phương pháp thu gom rác thông thường có thể không hiệu quả.
Vì vậy, việc sử dụng túi đựng rác để thu gom rác có thể hiệu quả nếu được quản lý đúng cách và phù hợp với ngữ cảnh cụ thể.
Túi rác có mã QR có thể giúp truy suất được nguồn gốc. Cơ quan Thành phố/Nhà nước có thể gán một mã QR cho mỗi túi rác. Mã QR này có thể được mã hóa với một định danh duy nhất (mã số) hoặc một URL duy nhất. Khi quét, mã QR sẽ tạo một mục trong cơ sở dữ liệu trực tuyến. Nó sẽ bao gồm chi tiết như thời gian, ngày và số nhà. Cơ quan có thể sử dụng dữ liệu này để phân tích xem những hộ gia đình nào chưa được thu gom rác. Điều này giúp đảm bảo rằng công nhân vệ sinh làm việc một cách đồng đều và không bỏ sót việc thu gom rác.
Quản lý túi đựng rác tái chế và túi đựng rác cồng kềnh có thể được thực hiện theo các cách sau đây:
Túi đựng rác tái chế: Túi đựng rác tái chế thường được sử dụng để thu gom các loại rác có thể tái chế như giấy, nhựa, thủy tinh và kim loại. Các túi này thường có màu sắc khác nhau để phân biệt các loại rác. Ví dụ, túi màu xanh dương có thể được sử dụng cho giấy, trong khi túi màu vàng có thể được sử dụng cho nhựa.
Túi đựng rác cồng kềnh: Túi đựng rác cồng kềnh thường được sử dụng để thu gom các loại rác lớn và nặng như đồ nội thất và thiết bị điện tử. Các túi này thường được làm từ vật liệu bền và có thể chịu được trọng lượng lớn. Chúng cũng có thể được sử dụng để thu gom rác xây dựng như gạch và bê tông.
Cả hai loại túi đều có thể được quản lý thông qua các dịch vụ thu gom rác của thành phố hoặc nhà nước. Các dịch vụ này thường yêu cầu người dân đặt túi đựng rác ở vỉa hè vào ngày thu gom rác. Các công ty thu gom rác sau đó sẽ đến thu gom túi và chuyển chúng đến các cơ sở tái chế hoặc bãi rác.
Theo luật Việt Nam đối với việc thu gom rác thải bằng bao bì, túi đựng rác
UBND cấp tỉnh, thành phố quyết định hình thức thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo khối lượng hoặc thể tích chất thải theo một trong các trường hợp sau: Thông qua giá bán bao bì đựng chất thải rắn sinh hoạt. Giá bán bao bì bao gồm giá thành sản xuất bao bì và giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
Trong đó, UBND cấp tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm quy định quy cách, kiểu dáng, kích thước cụ thể, thể tích khác nhau để bảo đảm dễ dàng phân biệt với các loại bao bì thông thường khác. Mỗi loại bao bì đựng chất thải rắn sinh hoạt có thể tích khác nhau tương ứng với mức giá bán khác nhau; Bao bì đựng các loại chất thải rắn sinh hoạt khác nhau có màu sắc khác nhau; bao bì đựng chất thải thực phẩm có màu xanh, bao bì đựng chất thải rắn sinh hoạt khác có màu vàng.
Trong trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh, thành phố có thể quy định màu sắc khác, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trên địa bàn tỉnh; Chất liệu bao bì đựng chất thải phải phù hợp với công nghệ xử lý chất thải của địa phương. Khuyến khích sử dụng bao bì là chất liệu dễ phân hủy sinh học; Bao bì đựng chất thải thực phẩm hoặc có lẫn chất thải thực phẩm phải đảm bảo tránh rò rỉ nước và phát tán mùi. Trường hợp địa phương quy định chất thải rắn sinh hoạt phải được phân loại thành nhiều loại khác nhau chất liệu sử dụng làm bao bì đựng chất thải rắn sinh hoạt phải bảo đảm nhìn thấy loại chất thải đựng bên trong.
Như vậy phương án dùng bao bì để đựng CTRSH đã được “chốt”. Phương án này làm theo cách mà Nhật Bản đang triển khai. Theo ông Hodeki Wada, Chủ tịch, Cố vấn trưởng Công ty Vietnam Waste Planning, rác thải sau phân loại ở Nhật Bản được đựng trong các túi ni-lông đặc biệt.
Người dân sau khi đổ rác vào đó, đặt túi trước cửa nhà để công nhân vệ sinh môi trường đến thu gom. Loại túi rác này được bán tại các siêu thị với giá tương đương với tiền Việt Nam là: Túi có dung tích 5 lít giá 1.700 đồng, túi 10 lít giá 3.500 đồng; 20 lít giá 7.000 đồng; 40 lít giá 14.000 đồng.
Tại Hàn Quốc hệ thống thu phí chất thải dựa trên khối lượng (VWF) được áp dụng ở tất cả các khu vực. Mọi người dân và doanh nghiệp nhỏ (bao gồm chợ và cửa hàng mua sắm) thải ít hơn 300 kg chất thải mỗi ngày phải tuân theo hệ thống VWF và chỉ có hai cách để xử lý CTRSH: mua túi VWF do địa phương chỉ định; tái chế chất thải bằng cách sử dụng các thùng chứa và thùng chứa được chỉ định.
Các nguyên tắc cơ bản của VWF như sau: hộ gia đình (hoặc doanh nghiệp nhỏ) được yêu cầu mua túi chất thải nhựa tiêu chuẩn do chính quyền địa phương sản xuất và bán, chất thải phải bỏ vào túi nhựa và để lại nơi thu gom, đồ tái chế như giấy, nhựa và đồ hộp được thu gom miễn phí từ các thùng chứa hoặc thùng đặt gần nơi ở. Về góc độ kinh tế, theo hệ thống VWF, các hộ gia đình được yêu cầu mua túi đựng chất thải để xử lý CTRSH, họ sẽ có động lực để tái chế càng nhiều càng tốt thay vì vứt rác tái chế như chất thải để giảm chi phí mua túi phế liệu. Trên thực tế, sau khi thực hiện VWF, các hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ đã đồng thuận rằng “vứt rác thải cũng giống như vứt tiền…” và bắt đầu sử dụng các sản phẩm có ít chức năng đóng gói và nạp lại hơn để giảm sản lượng chất thải.
Bao bì đựng chất thải rắn sinh hoạt thường bao gồm các loại túi đựng rác được làm từ các chất liệu khác nhau như nhựa, giấy, và vải. Các loại túi này có thể có kích thước và màu sắc khác nhau tùy thuộc vào loại rác mà chúng được dùng để thu gom.
Ví dụ, túi đựng rác nhựa thường được sử dụng để thu gom rác thức ăn và rác sinh hoạt khác. Túi đựng rác giấy thường được sử dụng để thu gom rác giấy và rác khô. Túi đựng rác vải thường được sử dụng để thu gom rác lớn hoặc rác cồng kềnh.
Ngoài ra, một số quốc gia cũng đã triển khai các chương trình để khuyến khích việc tái sử dụng và tái chế túi đựng rác. Ví dụ, ở Singapore, Quỹ Môi trường Quốc gia đã khuyến nghị người dân lập danh sách mua sắm để tránh mua hàng không cần thiết và mang theo túi mua sắm tái sử dụng để giảm việc sử dụng túi nhựa hoặc giấy.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng túi đựng rác cần được quản lý đúng cách để đảm bảo hiệu quả.
