Cơ chế Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) là một cơ chế quản lý chất thải được thiết kế dựa trên nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền. Tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế phải thực hiện tái chế theo tỷ lệ và quy cách tái chế bắt buộc, trừ các sản phẩm, bao bì xuất khẩu hoặc tạm nhập, tái xuất hoặc sản xuất, nhập khẩu cho mục đích nghiên cứu, học tập, thử nghiệm. Các tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu sản phẩm, bao bì có giá trị tái chế có thể tự mình thực hiện việc thu gom, tái chế hoặc thuê tổ chức thu gom tái chế, hoặc liên kết với nhau để tổ chức việc thu gom, tái chế hoặc nhà nước lập ra tổ chức để giúp các nhà sản xuất thực hiện trách nhiệm mở rộng của mình.
Ứng dụng Grac là một nền tảng kinh tế vòng tuần hoàn để hỗ trợ các nhà sản xuất theo dõi và thu gom sản phẩm sau khi sử dụng của họ, cho dù chúng có thể tái chế được hay không. Hệ sinh thái Grac cho phép các nhà sản xuất tìm các mô hình thu gom khác nhau để tạo và phát triển hệ sinh thái giao dịch sản phẩm sau khi sử dụng. Grac đã làm việc với nhiều đối tác, doanh nghiệp và các bên liên quan địa phương để xác định và thực hiện các chiến lược EPR.
Tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu một số sản phẩm, bao bì sau đây để đưa ra thị trường Việt Nam phải thực hiện trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì đó theo tỷ lệ tái chế bắt buộc và quy cách tái chế bắt buộc, bao gồm:
Một số sản phẩm có thể được thu hồi qua app Grac gồm:
(1) Ắc quy (gồm ắc quy chì và các loại khác) và Pin (gồm pin sạc nhiều lần, pin các loại sử dụng cho phương tiện giao thông và pin các loại sử dụng cho các thiết bị điện – điện tử) – lộ trình thực hiện: từ ngày 01 tháng 01 năm 2024.
(2) Dầu nhớt dùng cho động cơ – lộ trình thực hiện: từ ngày 01 tháng 01 năm 2024.
(3) Săm lốp các loại – lộ trình thực hiện: từ ngày 01 tháng 01 năm 2024.
(4) Điện – điện tử: gồm tủ lạnh, tủ đông, thiết bị tự động cung cấp sản phẩm đông lạnh, máy bán hàng tự động; điều hoà không khí cố định, di động; máy tính bảng, máy tính xách tay (laptop, notebook); ti vi và màn hình máy tính, các loại màn hình khác; bóng đèn compact; bóng đèn huỳnh quang; bếp điện, bếp từ, bếp hồng ngoại, lò nướng, lò vi sóng; máy giặt, máy sấy; máy ảnh (kể cả đèn flash), máy quay phim; thiết bị âm thanh (loa, amply); máy tính để bàn; máy in, photocopy; điện thoại di động; tấm quang năng – lộ trình thực hiện: từ ngày 01 tháng 01 năm 2025.
(5) Phương tiện giao thông: gồm xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh; xe gắn máy kể cả xe máy điện, xe đạp điện; xe ô tô chở người (đến 09 chỗ ngồi); xe ô tô chở người (trên 09 chỗ ngồi); xe ô tô chở hàng (xe ô tô tải) các loại; xe, máy công trình tự hành các loại – lộ trình thực hiện: từ ngày 01 tháng 01 năm 2027.
Một số loại bao bì được thu gom qua app Grac (bao bì thương phẩm: bao bì trực tiếp và bao bì ngoài) của các sản phẩm:
(1) Thực phẩm theo quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm;
(2) Mỹ phẩm theo quy định của pháp luật về điều kiện sản xuất mỹ phẩm;
(3) Thuốc theo quy định của pháp luật về dược;
(4) Phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y theo quy định của pháp luật về phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y;
(5) Chất tẩy rửa, chế phẩm dùng trong lĩnh vực gia dụng, nông nghiệp, y tế;
(6) Xi măng.
Lưu ý: bao bì nêu trên gồm các loại: giấy, carton, giấy hỗn hợp; nhôm, sắt và kim loại khác; PET cứng; HDPE, LDPE, PP, PS cứng, EPS cứng, PVC cứng, nhựa cứng khác; đơn vật liệu mềm; đa vật liệu mềm; chai, lọ, hộp thuỷ tinh.
Để đặt lịch thu gom sản phẩm và đặt lịch thu gom bao bì tái chế theo quy định EPR qua app Grac, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
- Mở ứng dụng Grac: Đầu tiên, bạn cần mở ứng dụng Grac trên điện thoại của mình.
- Đăng nhập/Đăng ký tài khoản: Nếu bạn chưa có tài khoản, hãy đăng ký một tài khoản mới. Nếu bạn đã có tài khoản, hãy đăng nhập vào tài khoản của mình.
- Chọn chức năng đặt lịch thu gom rác: Trên giao diện chính của ứng dụng, hãy tìm và chọn chức năng đặt lịch thu gom rác.
- Nhập thông tin: Bạn sẽ cần nhập các thông tin cần thiết như địa chỉ, loại rác cần thu gom, thời gian mong muốn để thu gom rác.
- Xác nhận đặt lịch: Sau khi đã kiểm tra lại thông tin, bạn chỉ cần nhấn nút xác nhận để hoàn tất việc đặt lịch.
Sau khi bạn đặt lịch, các tổ chức được ủy quyền, vựa ve chai sẽ có nhân viên đến tận nhà để thu gom. Các tổ chức được ủy quyền, vựa ve chai quản lý các đơn hàng thu gom rác thải nhựa một cách trực quan và chính xác. App Grac tạo sự kết nối giữa người dân, vựa ve chai, nhãn hàng/nhà máy tái chế hiệu quả, nhanh chóng.
- Quản lý hộ gia đình và chủ nguồn thải: Phần mềm giúp số hóa quản lý hộ gia đình và chủ nguồn thải, phân loại khách hàng là hộ gia đình hoặc chủ nguồn thải, và áp dụng giá tiền rác theo đúng quy định.
- Quản lý đơn vị và người thu gom: Hỗ trợ đơn vị quản lý thu gom, phương tiện thu gom rác của từng thành viên/công nhân thuộc đơn vị thu gom trên địa bàn.
- Quản lý số lượng hợp đồng: Hỗ trợ tính năng thống kê và nhập/xuất các hợp đồng thu gom rác thải của hộ gia đình và chủ nguồn thải.
- Quản lý địa chỉ phân loại rác tại nguồn: Hỗ trợ đánh dấu và thống kê danh sách các địa chỉ phân loại rác tại nguồn.
- Quản lý khiếu nại, đặt lịch thu gom: Cơ quan quản lý và đơn vị thu gom có thể thấy và xử lý yêu cầu đặt lịch, khiếu nại của người dân.
- Quản lý giá tiền thu gom, vận chuyển và xử lý rác: Sau khi hộ gia đình/chủ nguồn thải thực hiện thanh toán tiền rác (Tiền mặt hoặc điện tử), Grac sẽ tự động cập nhật lên hệ thống.
Ngoài ra, App Grac còn cung cấp các tiện ích cho người dân như tra cứu tiền rác hàng tháng, liên hệ trực tiếp với người thu gom rác qua số điện thoại di động, gửi phản ánh, khiếu nại về thời gian thu gom, tần suất thu gom, loại rác thu gom, quyền và nghĩa vụ, và thanh toán tiền rác online qua các cổng thanh toán Momo, các ngân hàng.
